Dlaczego Stany Zjednoczone powinny przyjąć skandynawskie podejście do dróg prywatnych
Wiele osób postrzega Stany Zjednoczone jako wolnorynkowe państwo kapitalistyczne, a kraje skandynawskie, takie jak Szwecja i Finlandia, jako socjalistyczne ze względu na rozbudowany system opieki społecznej. Jednak w Stanach Zjednoczonych większość dróg, autostrad i innej infrastruktury transportowej jest własnością publiczną i jest zarządzana przez państwo. Tymczasem zdecydowana większość dróg w Szwecji i Finlandii jest zarządzana przez sektor prywatny i utrzymywana przez społeczności lokalne. Analiza szwedzkiego i fińskiego modelu dróg publiczno-prywatnych może dać nam wgląd w to, jak prywatne drogi mogą funkcjonować w Stanach Zjednoczonych.
Dwie trzecie dróg w Szwecji jest zarządzanych prywatnie przez lokalne Stowarzyszenia Dróg Prywatnych (Private Road Associations, PRA). Zrzeszenia te składają się z właścicieli domów, którzy mieszkają wzdłuż prywatnych dróg. Szacuje się, że za drogi o długości 140 tys. kilometrów (ok. 87 tys. mil) odpowiada 60 tys. stowarzyszeń PRA. Chociaż na większości szwedzkich dróg prywatnych nie występuje duże natężenie ruchu, przekazanie dróg sektorowi prywatnemu pomaga rządowi zrekompensować koszty. Rząd współpracuje z właścicielami dróg i stowarzyszeniami w celu subsydiowania kosztów napraw i utrzymania. Około 24 000 PRA otrzymuje dotacje rządowe.
Według rządu szwedzkiego własność prywatna PRA okazała się być efektywnym kosztowo środkiem eksploatacji dróg. W 2001 roku ocena przeprowadzona na zlecenie rządu wykazała, że samorządy lokalne mogą zarządzać swoimi drogami za około połowę kosztów ponoszonych przez państwo.
Podobny system funkcjonuje w Finlandii. Wiele dróg prywatnych jest zarządzanych przez lokalne spółdzielnie. W Finlandii jest 78 000 kilometrów (około 48 500 mil) dróg publicznych i 280 000 kilometrów (około 174 000 mil) dróg prywatnych. Spośród 5 milionów mieszkańców Finlandii około 700 000 mieszka w pobliżu drogi prywatnej. Podobnie jak szwedzkie PRA, fińskie spółdzielnie składają się z właścicieli domów, którzy mieszkają w pobliżu dróg prywatnych. Właściciele domów wspólnie utrzymują swoje drogi lokalne i mają prawo do otrzymywania dotacji od rządu federalnego na pokrycie części wydatków.
Rząd fiński ustala wysokość dotacji na podstawie natężenia ruchu na danej drodze i liczby domów, które ona obsługuje. Pod uwagę brane jest również położenie geograficzne i średni dochód na danym obszarze. Przekazanie zarządzania drogami społeczności lokalnej zapewnia regularną opiekę nad drogami. Dzięki temu system utrzymania dróg jest bardziej efektywny i demokratyczny, ponieważ członkowie społeczności, w przeciwieństwie do urzędników państwowych z daleka, są wyraźnie świadomi potrzeb swoich dróg.
Sektor prywatny może być zaangażowany w świadczenie usług transportowych na kilka różnych sposobów. W zależności od wielkości populacji, pewne rozwiązania mogą przynieść bardziej korzystne rezultaty niż inne. Na przykład płatne drogi zarządzane przez prywatne firmy, jak w przypadku Dulles Greenway w Północnej Wirginii, są bardziej pożądane niż lokalne stowarzyszenia złożone z mieszkańców gminy ze względu na duże natężenie ruchu samochodowego.
Z drugiej strony, słabo zaludnione regiony Stanów Zjednoczonych mogą odnieść duże korzyści z wdrożenia szwedzkiego modelu prywatyzacji i utworzenia lokalnych stowarzyszeń dróg prywatnych. Rząd mógłby pomóc w subsydiowaniu kosztów eksploatacji, aby uniknąć nakładania opłat na osoby postronne korzystające z dróg. Może to również obniżyć koszty eksploatacji i poprawić jakość dróg wiejskich, które często są zaniedbywane z powodu braku finansowania ze strony państwa i władz federalnych.
Należy eksperymentować z różnymi modelami partnerstwa publiczno-prywatnego, aby ustalić, co najlepiej sprawdza się w różnych miastach i miejscowościach.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz