środa, 26 maja 2021

Historia programów socjalnych w Wielkiej Brytanii

Narodowe programy o charakterze socjalnym, najwcześniej wprowadziły kraje autorytarne (nieparlamentarne): Niemcy, Austria, Finlandia oraz Szwecja. A właśnie w systemach nieparlamentarnych elity polityczne borykały się z brakiem poparcia dla swojej władzy. Poparcie dla władzy w tych krajach mogło nadejść tylko poprzez wprowadzenie polityki socjalnej. Systemy demokratyczne wprowadzały systemy socjalne później: Francja, Belgia, Holandia, Norwegia oraz Wielka Brytania. Do roku 1900 w systemach nieparlamentarnych wprowadzono siedem razy więcej obowiązkowych programów socjalnych niż w demokracjach parlamentarnych.

Dynamika państwa socjalnego w Wielkiej Brytanii w latach 1790-2008  

http://www.old.pafere.org/userfiles/file/magister%202011/jaroslaw_kantorowicz.pdf

środa, 19 maja 2021

Historia islamskiego terroru

Wojciech Szewko – Historia islamskiego terroru

Rozmowa z Wojciechem Szewko, specjalistą od spraw terroryzmu i Bliskiego Wschodu
Gdzie należy szukać początków terroryzmu islamskiego?
Początki to zapewne XII wiek i Rashid al-Din Sinan, twierdza Masjaf i słynni asasyni, którzy z terroryzmu uczynili sztukę wojenną.
Rashid al-Din Sinan, czyli słynny Starzec z Gór.
Dokładnie on. Twierdza Masjaf to terytorium obecnej Syrii, notabene miejsce ciężkich walk w wojnie domowej. Jest tam twierdza, która nazywa się Masjaf (Misja), to w niej osiedlili się izmailici z Alamut w Chorasanie. Lider sekty, Hassan Ala Dhikrihi as-Salam, wysłał Sinana do Syrii, aby ów proklamował tam czas mesjasza (Qaim) i koniec prawa szaria. Zwalczając sunnitów w północnej Syrii, stali się w pewnej chwili przeciwnikami Saladyna. Byli izmaelitami, szyitami, czyli heretykami dla sunnitów. Zabójcy (fedai) postępowali według własnego kodu honorowego furūsiyya. Najbardziej znaną w Europie akcją ludzi Starca z Gór było zamordowanie króla Jerozolimy Konrada z Montferratu w 1192 r. Zabójcy wcześniej wtopili się w społeczność chrześcijan, żyli wśród nich, a kiedy nadarzyła się sposobność, dokonali zamachu.

środa, 12 maja 2021

Mark Skousen - Ekonomia na Jednej Stronie

  • - Interes własny: "Pragnienie polepszenia naszych warunków towarzyszy nam od chwili poczęcia i nie opuszcza nas do grobowej deski" (Adam Smith). Nikt nie wydaje cudzych pieniędzy tak rozważnie jak wydaje własne.
  •  - Rozkwit ekonomiczny: kluczem do wyższego standardu życia są: poszerzenie oszczędności, formacja kapitału, edukacja i technologia.
  • - Rynek: we wszystkich dobrowolnych wymianach, gdzie znana jest dokładna informacja, zarówno kupiec jak i sprzedawca zyskują; dlatego więc wzrost w handlu pomiędzy podmiotami indywidualnymi, grupami lub nacjami przynosi korzyści dla obydwu stron.
  • - Konkurencja: ograniczoność źródeł i nieograniczoność potrzeb sprawiają, że konkurencja istnieje we wszystkich społeczeństwach i nie może być zniesiona przez rządowy edykt.
  • - Współdziałanie: ponieważ większość jednostek nie jest samowystarczalna i prawie wszystkie źródła naturalne muszą być przekształcane, by były użytecznymi, indywidua takie jak: robotnicy, ziemianie, kapitaliści i przedsiębiorcy muszą pracować razem, by produkować wartościowe towary i usługi.
  • - Podział pracy i względna korzyść: różnice w uzdolnieniach, inteligencji, wiedzy i posiadaniu prowadzą do specjalizacji i względnej korzyści każdej jednostki, firmy i nacji.
  • - Rozproszenie informacji: informacja o zachowaniach rynku jest tak różnorodna i wszechobecna, że nie może być ona schwytana i przekalkulowana przez rząd centralny.
  • - Zysk i strata: są one mechanizmami rynkowymi, które wskazują co powinno a co nie powinno być ostatecznie produkowane.
  • - Koszt możliwości: choć wiadomo, że czas i źródła są ograniczone, zawsze jednak w życiu pozostają nam kompromisy. Jeżeli chcesz zrobić coś musisz zaprzestać robienia czegoś innego, co może miałbyś ochotę robić. Cena, jaką płacisz za angażowanie się w jedną czynność jest równa kosztom innych czynności, których zaniechałeś.
  • - Teoria cen: ceny są określane przez subiektywne oceny kupujących (popyt) i sprzedających (podaż), nie zaś przez obiektywne koszty produkcji; im wyższa cena tym mniejsza ilość nabywców chętnych kupić a większa ilość sprzedawców chętnych zaoferować towar.
  • - Przyczynowość: każda przyczyna ma swój skutek. Działania podjęte przez jednostki, firmy i rządy mają oddziaływanie na inne podmioty w gospodarce. Działania te mogą być jednak przewidziane, choć poziom przewidywalności zależy od złożoności akcji przedsięwziętych.
  • - Niepewność: zawsze istnieje pewien stopień ryzyka i niepewności o przyszłość, ponieważ ludzie, ucząc się na własnych błędach, często szacują i oceniają ponownie, zmieniając przy tym zdanie. Utrudnia to przewidywanie ich zachowań w przyszłości.
  • - Ekonomia pracy: wyższe zarobki mogą być osiągnięte ostatecznie poprzez większą produktywność np. zastosowanie większych inwestycji kapitałowych na pracownika; chroniczne bezrobocie jest spowodowane rządowym ustalaniem stopy zarobków ponad równowagę poziomów rynkowych.
  • - Kontrole rządowe: kontrole cen, zarobków, dzierżawy mogą dać zyski tylko pewnym jednostkom i grupom, ale nie społeczeństwu jako całości; ostatecznie kreują one braki, czarny rynek i pogorszenie jakości i usług. Nie ma takiej rzeczy jak darmowy obiad.
  • - Pieniądze: celowe usiłowania obniżenia wartości waluty kraju - sztucznie obniżają stopę procentową a angażowanie się w politykę "łatwych pieniędzy" nieuchronnie prowadzi do inflacji i kryzysu ekonomicznego. To rynek, nie państwo, powinien determinować pieniądze i kredyty.
  • - Finanse publiczne: we wszystkich publicznych przedsięwzięciach, ażeby utrzymać wysoki stopień wydajności i dobrego zarządzania, zasady rynku powinny być zaadaptowane, kiedy tylko jest to możliwe:
  • - rząd powinien próbować robić tylko to, czego prywatna inicjatywa nie jest w stanie dokonać; rząd nie powinien angażować się w interesy, które prywatna przedsiębiorczość może poprowadzić lepiej;
  • - rząd powinien żyć w granicach własnych środków;
  • - analiza kosztu-korzyści: marginalne korzyści powinny przekraczać marginalne koszty;
  • - zasada odpowiedzialności: ci, którzy czerpią korzyści z usługi powinni za nią zapłacić.

Mark Skousen


Tłum.: Agnieszka Łaska

środa, 5 maja 2021

Ludobójstwo na Zielonej Wyspie

Ludobójstwo na Zielonej Wyspie

0
1. Pierwsza kolonia Anglii
„Frankfurter Allgemeine Zeitung” w swoim wydaniu z dnia 5. 09. 1983 r. poinformował o skandalu, jaki wybuchł za sprawą, lubiącego mieć własne zdanie, lidera londyńskich labourzystów Kena Livingstona. Powiedział on w dublińskiej telewizji: „To, co Wielka Brytania uczyniła Irlandczykom w ciągu 800 lat, jest gorsze od tego, co Hitler zrobił Żydom, tyle tylko, że Brytyjczycy dali sobie na to więcej czasu”. Co kryje się za tym powiedzeniem może zrozumieć tylko ten, kto zna krwawo splatającą się historię stosunków angielsko-irlandzkich (lecz zna ją nie tylko z punktu widzenia angielskich historyków, najczęściej nieco upiększających dzieje swojego kraju). Ken Livingston owych „800 lat” nie wytrząsnął po prostu z rękawa tylko dokładnie policzył. Angielskie interwencje na sąsiedniej wyspie Irlandii stanowiły stały element angielskiej polityki od czasów pierwszego króla Anglii z dynastii Plantagenetów, Henryka II (1154-1189). Jakie pobudki kryły się za tym permanentnym naporem ?